Verš 6
Εχεις ομως τουτο, οτι μισεις τα εργα των Νικολαιτων, τα οποια και εγω μισω.
Zjv 2:15 - Ουτως εχεις και συ τινας κρατουντας την διδαχην των Νικολαιτων, το οποιον μισω.
Verš 7
Οστις εχει ωτιον ας ακουση τι λεγει το Πνευμα προς τας εκκλησιας. Εις τον νικωντα θελω δωσει εις αυτον να φαγη εκ του ξυλου της ζωης, το οποιον ειναι εν μεσω του παραδεισου του Θεου.
Gn 2:9 - Και Κυριος ο Θεος εκαμε να βλαστηση εκ της γης παν δενδρον ωραιον εις την ορασιν και καλον εις την γευσιν· και το ξυλον της ζωης εν μεσω του παραδεισου και το ξυλον της γνωσεως του καλου και του κακου.
Zjv 22:2 - Εν τω μεσω της πλατειας αυτης και του ποταμου εντευθεν και εντευθεν ητο το δενδρον της ζωης, φερον καρπους δωδεκα, καθ' εκαστον μηνα καμνον τον καρπον αυτου, και τα φυλλα του δενδρου ειναι εις θεραπειαν των εθνων.
Verš 8
Και προς τον αγγελον της εκκλησιας των Σμυρναιων γραψον· Ταυτα λεγει ο πρωτος και ο εσχατος, οστις εγεινε νεκρος και εζησεν·
Iz 41:4 - Τις ενηργησε και εκαμε τουτο, καλων τας γενεας απ' αρχης; Εγω ο Κυριος, ο πρωτος και ο μετα των εσχατων· εγω αυτος.
Iz 44:6 - Ουτω λεγει Κυριος ο Βασιλευς του Ισραηλ και ο Λυτρωτης αυτου, ο Κυριος των δυναμεων· Εγω ειμαι ο πρωτος και εγω ο εσχατος· και εκτος εμου δεν υπαρχει Θεος.
Zjv 1:17 - Και οτε ειδον αυτον, επεσα προς τους ποδας αυτου ως νεκρος, και επεθηκε την δεξιαν αυτου χειρα επ' εμε; λεγων μοι· Μη φοβου· εγω ειμαι ο πρωτος και ο εσχατος
Verš 11
Οστις εχει ωτιον ας ακουση τι λεγει το Πνευμα προς τας εκκλησιας. Ο νικων δεν θελει αδικηθη εκ του θανατου του δευτερου.
Mt 13:9 - Ο εχων ωτα δια να ακουη, ας ακουη.
Verš 12
Και προς τον αγγελον της εν Περγαμω εκκλησιας γραψον· Ταυτα λεγει ο εχων την ρομφαιαν την διστομον, την οξειαν·
Zjv 2:16 - Μετανοησον· ει δε μη, ερχομαι προς σε ταχεως και θελω πολεμησει προς αυτους με την ρομφαιαν του στοματος μου.
Zjv 1:16 - και ειχεν εν τη δεξια αυτου χειρι επτα αστερας, και εκ του στοματος αυτου του εξηρχετο ρομφαια διστομος οξεια, και η οψις αυτου ελαμπεν ως ο ηλιος λαμπει εν τη δυναμει αυτου.
Verš 14
Εχω ομως κατα σου ολιγα, διοτι εχεις εκει τινας κρατουντας την διδαχην του Βαλααμ, οστις εδιδασκε τον Βαλακ να βαλη σκανδαλον ενωπιον των υιων Ισραηλ, ωστε να φαγωσιν ειδωλοθυτα και να πορνευσωσιν.
Nm 22:23 - και ιδουσα η ονος τον αγγελον του Κυριου ισταμενον εν τη οδω, και την ρομφαιαν αυτου γεγυμνωμενην εν τη χειρι αυτου, εξεκλινεν η ονος εκ της οδου και υπηγαινεν προς την πεδιαδα· και εκτυπησεν ο Βαλααμ την ονον, δια να επαναφερη αυτην εις την οδον.
Nm 24:14 - και τωρα, ιδου, εγω υπαγω προς τον λαον μου· ελθε λοιπον να σοι φανερωσω τι θελει καμει ο λαος ουτος εις τον λαον σου εις τας εσχατας ημερας.
Nm 25:1 - Και εμεινεν ο Ισραηλ εν Σιττειμ· και ηρχισεν ο λαος να πορνευη μετα των θυγατερων Μωαβ·
Nm 31:16 - ιδου, αυται εγειναν αιτια εις τους υιους Ισραηλ, κατα την συμβουλην του Βαλααμ, να ανομησωσιν εναντιον του Κυριου εις την υποθεσιν του Φεγωρ, και εγεινεν η πληγη επι της συναγωγης του Κυριου·
Verš 16
Μετανοησον· ει δε μη, ερχομαι προς σε ταχεως και θελω πολεμησει προς αυτους με την ρομφαιαν του στοματος μου.
Iz 49:2 - Και εκαμε το στομα μου ως μαχαιραν οξειαν· υπο την σκιαν της χειρος αυτου με εκρυψε, και με εκαμεν ως βελος εκλεκτον, και εν τη φαρετρα αυτου με εκρυψε,
Ef 6:17 - και λαβετε την περικεφαλαιαν της σωτηριας και την μαχαιραν του Πνευματος, ητις ειναι ο λογος του Θεου,
Heb 4:12 - Διοτι ο λογος του Θεου ειναι ζων και ενεργος και κοπτερωτερος υπερ πασαν διστομον μαχαιραν και διερχεται μεχρι διαιρεσεως ψυχης τε και πνευματος, αρμων τε και μυελων, και διερευνα τους διαλογισμους και τας εννοιας της καρδιας·
Zjv 1:16 - και ειχεν εν τη δεξια αυτου χειρι επτα αστερας, και εκ του στοματος αυτου του εξηρχετο ρομφαια διστομος οξεια, και η οψις αυτου ελαμπεν ως ο ηλιος λαμπει εν τη δυναμει αυτου.
Verš 18
Και προς τον αγγελον της εν Θυατειροις εκκλησιας γραψον· Ταυτα λεγει ο Υιος του Θεου, ο εχων τους οφθαλμους αυτου ως φλογα πυρος, και οι ποδες αυτου ειναι ομοιοι με χαλκολιβανον·
Zjv 1:14 - Η δε κεφαλη αυτου και αι τριχες ησαν λευκαι και ως μαλλιον λευκον, ως χιων· και οι οφθαλμοι αυτου ως φλοξ πυρος,
Verš 20
Εχω ομως κατα σου ολιγα, διοτι αφινεις την γυναικα Ιεζαβελ, ητις λεγει εαυτην προφητιν, να διδασκη και να πλανα τους δουλους μου εις το να πορνευωσι και να τρωγωσιν ειδωλοθυτα.
1Kr 16:31 - Και ως αν ητο μικρον το να περιπατη εις τας αμαρτιας του Ιεροβοαμ, υιου του Ναβατ, ελαβεν ετι δια γυναικα Ιεζαβελ, την θυγατερα του Εθβααλ, βασιλεως των Σιδωνιων, και υπηγε και ελατρευσε τον Βααλ και προσεκυνησεν αυτον.
2Kr 9:7 - και θελεις παταξει τον οικον του Αχααβ του κυριου σου, δια να εκδικησω τα αιματα των δουλων μου των προφητων και τα αιματα παντων των δουλων του Κυριου, εκ χειρος της Ιεζαβελ·
Verš 23
και τα τεκνα αυτης θελω αποκτεινει με θανατον, και θελουσι γνωρισει πασαι αι εκκλησιαι, οτι εγω ειμαι ο ερευνων νεφρους και καρδιας, και θελω σας δωσει εις εκαστον κατα τα εργα σας.
1Sam 16:7 - Και ειπε Κυριος προς τον Σαμουηλ, Μη επιβλεψης εις την οψιν αυτου η εις το υψος του αναστηματος αυτου, επειδη απεδοκιμασα αυτον· διοτι δεν βλεπει ο Κυριος καθως βλεπει ο ανθρωπος· διοτι ο ανθρωπος βλεπει το φαινομενον, ο δε Κυριος βλεπει την καρδιαν.
1Krn 28:9 - Και συ, Σολομων υιε μου, γνωρισον τον Θεον του πατρος σου και δουλευε αυτον εν καρδια τελεια και εν ψυχη θελουση· διοτι ο Κυριος εξεταζει πασας τας καρδιας και εξευρει παντας τους λογισμους των διανοιων· εαν εκζητης αυτον, θελει ευρισκεσθαι υπο σου· εαν ομως εγκαταλιπης αυτον, θελει σε απορριψει δια παντος.
1Krn 29:17 - Και γνωριζω, Θεε μου, οτι συ εισαι ο δοκιμαζων την καρδιαν και αρεσκεσαι εις την ευθυτητα. Εγω εν ευθυτητι της καρδιας μου προσεφερα παντα ταυτα· και τωρα ειδον μετ' ευφροσυνης τον λαον σου, τον ενταυθα παροντα, οτι αυτοπροαιρετως προσφερει εις σε.
Ž 7:9 - Ας τελειωση πλεον η κακια των ασεβων· και στερεωσον τον δικαιον, συ ο Θεος ο δικαιος, ο εξεταζων καρδιας και νεφρους.
Jer 11:20 - Αλλ' ω Κυριε των δυναμεων, ο κρινων δικαιως, ο δοκιμαζων τους νεφρους και την καρδιαν, ας ιδω την εκδικησιν σου επ' αυτους, διοτι προς σε εφανερωσα την δικην μου.
Sk 1:24 - Και προσευχηθεντες ειπον· Συ, Κυριε, καρδιογνωστα παντων, αναδειξον εκ των δυο τουτων ενα, οντινα εξελεξας,
Ž 62:12 - και σου ειναι, Κυριε, το ελεος· Διοτι συ θελεις αποδωσει εις εκαστον κατα τα εργα αυτου.
Jer 17:10 - Εγω ο Κυριος εξεταζω την καρδιαν, δοκιμαζω τους νεφρους, δια να δωσω εις εκαστον κατα τας οδους αυτου, κατα τον καρπον των εργων αυτου.
Jer 32:19 - μεγας εν βουλη και δυνατος εν εργοις· διοτι οι οφθαλμοι σου ειναι ανεωγμενοι επι πασας τας οδους των υιων των ανθρωπων, δια να δωσης εις εκαστον κατα τας οδους αυτου και κατα τον καρπον των εργων αυτου·
Mt 16:27 - Διοτι μελλει ο Υιος του ανθρωπου να ελθη εν τη δοξη του Πατρος αυτου μετα των αγγελων αυτου, και τοτε θελει αποδωσει εις εκαστον κατα την πραξιν αυτου.
Rim 2:6 - οστις θελει αποδωσει εις εκαστον κατα τα εργα αυτου,
Rim 14:12 - Αρα λοιπον εκαστος ημων περι εαυτου θελει δωσει λογον εις τον Θεον.
2Kor 5:10 - Διοτι πρεπει παντες να εμφανισθωμεν εμπροσθεν του βηματος του Χριστου, δια να ανταμειφθη εκαστος κατα τα πεπραγμενα δια του σωματος καθ' α επραξεν, ειτε αγαθον ειτε κακον.
Gal 6:5 - διοτι εκαστος το εαυτου φορτιον θελει βαστασει.
Zjv 20:12 - Και ειδον τους νεκρους, μικρους και μεγαλους, ισταμενους ενωπιον του Θεου, και τα βιβλια ηνοιχθησαν· και βιβλιον αλλο ηνοιχθη, το οποιον ειναι της ζωης· και εκριθησαν οι νεκροι εκ των γεγραμμενων εν τοις βιβλιοις κατα τα εργα αυτων.
Verš 25
πλην εκεινο, το οποιον εχετε, κρατησατε εωσου ελθω.
Zjv 3:11 - Ιδου, ερχομαι ταχεως· κρατει εκεινο το οποιον εχεις, δια να μη λαβη μηδεις τον στεφανον σου.
Verš 26
Και οστις νικα και οστις φυλαττει μεχρι τελους τα εργα μου, θελω δωσει εις αυτον εξουσιαν επι των εθνων,
Ž 2:8 - Ζητησον παρ' εμου, και θελω σοι δωσει τα εθνη κληρονομιαν σου, και ιδιοκτησιαν σου τα περατα της γης·
Zjv 2,1 - Všetkých sedem listov má takmer rovnakú schému. Efez bol najväčším mestom v Malej Ázii. Pavol tu založil kvitnúcu cirkev (Sk 19, 1) a Ján tu prežil posledné roky svojho života.
Zjv 2,6 - Sekta nikolaitov – niektorí ju dávajú do súvisu s Mikulášom zo Sk 6, 5. Táto gnostická sekta hlásala neviazanú mravnú slobodu. Inak ide o neznámu sektu.
Zjv 2,7 - Strom života (porov. Gn 2, 9) je symbolom nesmrteľnosti a Božieho života; je odmenou pre tých, čo zvíťazili v boji so zlom.
Zjv 2,8 - Smyrna bola významným prístavným mestom asi 50 km na sever od Efezu. "Prvý a Posledný" – porov. Iz 44, 6.
Zjv 2,9 - Podkladom pre toto pomenovanie bolo presvedčenie rozšírené hodne medzi prvými kresťanmi, že kresťania sú vlastne pravými židmi, pravý Izrael (porov. Rim 2, 28–29; Gal 3, 29; 6, 16). Preto tí židia, ktorí neprijali Krista a podporovali prenasledovanie kresťanov, nie sú už viac pravými synmi Abraháma, ale synmi satana (porov. Jn 8, 44).
Zjv 2,10 - "Desať dní" označuje krátke trvanie. Porov. Dan 1, 12. 14. Z popudu Židov sa v Smyrne začalo v 2. storočí prenasledovanie kresťanov, v ktorom zomrel mučeník sv. Polykarp, tamojší biskup, žiak apoštola Jána.
Zjv 2,11 - Druhá smrť znamená večné zatratenie porov. 20, 14; 21, 8).
Zjv 2,12 - Pergamos bol asi 70 km na severovýchod od Smyrny.
Zjv 2,13 - Satanov trón je asi alúzia na kult cisára a na modloslužbu, ktoré v tomto meste kvitli. Antipas je neznámy kresťanský mučeník.
Zjv 2,14 - Porov. Nm 25, 3; 31, 16. Podľa židovskej tradície Balaam nahovoril Balaka, aby ponúkol moabitské ženy Izraelitom, a tak aby ich naviedli na modloslužbu. Nový zákon pokračuje v tejto tradícii a Balaama považuje za príklad zlého poradcu. Podobné nebezpečenstvo hrozí aj kresťanom zo strany nikolaitov. V biblickom jazyku smilstvo znamená spreneverenie sa pravému Bohu, a teda modloslužbu.
Zjv 2,17 - O manne porov. Ex 16; Jn 6, 31–33. Je symbolom životodarného duchovného pokrmu, ba samej Eucharistie. Kamienok má neistý výklad. Pravdepodobne ide o nejaké znamenie, na základe ktorého môže byť niekto prijatý do Božieho kráľovstva. Nové meno označuje novú hodnosť osoby, ktorá sa dostáva vo sviatosti krstu.
Zjv 2,18 - Tyatira je mesto asi 65 km na juhovýchod od Pergama. Bolo významným centrom remesiel.
Zjv 2,20 - Jezabel je symbolické meno. V Starom zákone ho nosila Achabova manželka, ktorá zviedla izraelský národ na modloslužbu a nemravnosť (porov. 1 Kr 16, 31; 2 Kr 9, 22). Aj tu označuje šíriteľku modloslužby.
Zjv 2,24 - "Satanove hlbiny" sú nemravné gnostické náuky, pravdepodobne nikolaitov, ktorí ich hlásali ako hlbokú múdrosť.
Zjv 2,26-27 - Porov. Ž 2, 8–9. Tento mesiášsky žalm sa cituje aj v 12, 5 a 19, 15.
Zjv 2,28 - "Ranná hviezda" je mesiášsky symbol (porov. Nm 24, 17). Tu, ako aj v 22, 16, označuje samého Krista.
