Verš 1
Tume dzile Galatians! Kon kerdia farmichi pe tumende? Ke sas angla tumare iakha vorta o patreto sar mulo O Jesus po trushul.
Gal 5:7 - Tume nashenas mishto, kon aterdiardia tume, te na mai mekel tume te len tume pala chachimos? So phende tumenge te parhuven tumaro gindo?
Verš 6
Eta so mothol E Vorba le Devleski pa Abraham, "Wo pachaiape ando Del, ai O Del jindia les sar vorta pala pesko pachamos."
Gn 15:6 -
Rim 4:3 - "O Abraham pachaiape ando Del, ai O Del jinelas les vorta pala pesko pachamos."
Jak 2:23 - Ai kadia kerdiol so mothol E Vorba le Devleski, "O Abraham pachaiape ando Del, ai O Del jinelas les sar vorta pala pachamos kai sas les." ai O Del motholas leske "Murho vortako."
Verš 8
E Vorba le Devleski phendia ma anglal ke O Del kerela kodolen kai Nai Zhiduvuria te aven vorta angla leste pala pengo pachamos. Anda kodia E Vorba le Devleski phendia mai anglal le Abrahamoske kadia lashi viasta.
Gn 12:3 -
Gn 18:18 -
Gn 22:18 -
Gn 26:4 -
Gn 49:10 -
Sk 3:25 - Tume san le shav le profetonge, ai so O Del shinadia sas amare dadensa kai phendiasas le Abrahamoske, sa le niamon la phuviake avena Swuntsome pala chiro narodo.
Verš 10
Ke sa kodola kai astardion kai buchi le zakonoski avena dine armaia. Ke E Vorba le Devleski mothol, "Dino armaia te avel swako manush kai chi lelpe sagda pala so godi si ramome ande klishka le zakonoski!"
Dt 27:26 -
Verš 11
Akana mishto si phendo ke khonik nashtil te avel jindo vorta angla Del pala zakono; ke E Vorba le Devleski mothol, "Kodo kai si vorta anglal iakha le Devleske pala pachamos traiila."
Rim 3:20 - Ke khonik chi avela arakho vorta angla Del ke kerdia so motholas o zakono; o zakono si ferdi te sikavel le manusheske ke bezexalo lo.
Gal 2:16 - Numa zhanas ke o manush si jindo vorta angla Del ferdi pala pesko pachamos ando Jesus Kristo, ai na ke kerel so mothol o zakono. Iame, pachaiam ame ando Jesus Kristo saxke te avas jinde vorta pala amaro pachamos ando Kristo, ai na ke kerdiam so mothol o zakono. Ke khonik chi avela jindo vorta angla Del ke kerdia so mothol o zakono.
Hab 2:4 -
Rim 1:17 - Ke ande Vorba le Devleski si o chachimos le Devlesko katar o pachamos ai le pachamaske, ke kadia si le ramome, o manush kai si vorta le Devlesa traiila anda pachamos.
Heb 10:38 - Numa o manush kai kerel vorta angla mande traiil ando pachamos, ai te zhal dur mandar, me chi plachaia ma lesa."
Verš 12
Numa o zakono nai o pachamos, inker E Vorba le Devleski mothol, "Kodo kai kerel so mothol o zakono traiila pala zakono."
Lv 18:5 -
Ez 20:11 -
Rim 10:5 - Eta so o Moses ramosardia pa sar sai te aves vorta angla Del trobul te les tu pala zokono, o manush kai lela pe pala zakono traiila katar kodo zakono.
Verš 13
O Kristo sas lino armaia ande amaro than, saxke te ankalavel ame andal armaia le zakonoske. E Vorba le Devleski mothol, "Dino armaia te avel swako manush kai si amblado ka khash."
Rim 8:3 - O Del kerdia so o zakono le Mosesosko nashti kerelas, ke o stato le manushesko nai zuralo. Doshardia le bezexes kai si ando stato le manushesko kana tradia peske shaves saikfialo sar andek stato kai si sar o bezex le manushesko te ankalavel o bezex.
2Kor 5:21 - O Kristo nas chi iek bezex pe leste, numa O Del kerdia te perel amaro bezex pe leste, saxke ame te avas vorta angla Del katar o Kristo.
Dt 21:23 -
Verš 15
Murhe phral, dav duma sar den duma le manush, kana iek manush shinadia vari so angla iek marturo, khonik nashtil te aterdiarel so sas shinado vai te mai thol vari so opral.
Heb 9:17 - O ramomos nai kanchi zhi kana o manush kai ramosardia o ramomos merel. Kana wo traiil aver manush nashti lel leske dieli kai sas shinadia les, ke wo traiil inker.
Verš 16
No O Del kerdia shinaimata le Abrahamoske ai kodoleske kai avela pala leste. E Vorba le Devleski chi mothol, "Kodola kai avena pala leste" sar te avilino bute manushenge, numa mothol, "Ai kodoleske kai avela pala tute," ai kodia znazhil ferdi iek manush, kodo si O Kristo.
Gal 3:8 - E Vorba le Devleski phendia ma anglal ke O Del kerela kodolen kai Nai Zhiduvuria te aven vorta angla leste pala pengo pachamos. Anda kodia E Vorba le Devleski phendia mai anglal le Abrahamoske kadia lashi viasta.
Verš 17
Eta, so lav te mothav, O Del diasas iek shinaimos ai shinadiasas te ankerel les, o zakono kai avilo shtar shela ai trenda bersh pala kodia, nashtil te aterdiarel kodo shinaimos ai te aterdiarel so shinadia O Del.
Gn 15:13 -
Ex 12:40 -
Sk 7:6 - Ai eta so phendia lesko O Del, kodola kai avena pala tute traiina andek them, ai won avena slugi, ai chinuina le shtar shela bersh.
Verš 18
Numa e podarka kai O Del del sar so phendia te del ashela pala zakono, antunchi chi mai ashel pala shinaimos. Numa pala so sas shinado O Del sikadia pesko lashimos le Abrahamoske.
Rim 4:14 - Te avilino kodola kai keren o zakono ferdi won te len so sas shinado. Apo o pachamos intaino lo, ai so sas shinado katar O Del nas te mol kanch.
Verš 19
Sostar sas dino o zakono? O zakono sas thodino te sikavel so godi si kai nai e voia le Devleski. O zakono trobulas te ankerel zhi kai avel kodo kai trobulas andai vitsa le Abrahamoski, kodoleske kai sas kerdo o shinaimos. Kodo zakono sas tradino katar le angeluria, numa iek manush sas thodino mashkar O Del ai le manush.
Jn 15:22 - Te na avilemas ai te na demas lensa duma, nas te aven doshale ke kerde bezexa: numa akana nashtin motson ke nai doshale anda penge bezexa.
Rim 4:15 - Ke o zakono anel e xoli le Devleski; Numa kotse kai nai zakono, nai chi bezexa.
Rim 5:20 - O zakono avilo saxke te kerdion mai but shipki. Numa kotse kai o bezex butilo, o lashimos le Devlesko mai but butilo.
Rim 7:8 - O bezex dabai astardia te kerel ande mande katar o zakono, but dieli chorhe kai keren ma te mangav so si avres.
Sk 7:38 - Wo si kai sas mashkar le Zhiduvuria kai sas chidine ande pusta, wo sas amare dadensa ai le angelosa kai delas duma lesa pe plaiing kai bushol Sinai, ai o Moses phendia le vorbi ka amare daden, ai lia le vorbi le Devleske te anel le amende;
Sk 7:53 - Tume kai sas tume dino o zakono le Devlesko katar le angeluria, ai chi lian tume pa kado zakono.
Dt 5:5 -
Jn 1:17 - Ke o zakono sas dino katar o Moses, numa o mishtimos ai o chachimos avilo katar O Jesus Kristo.
Sk 7:38 - Wo si kai sas mashkar le Zhiduvuria kai sas chidine ande pusta, wo sas amare dadensa ai le angelosa kai delas duma lesa pe plaiing kai bushol Sinai, ai o Moses phendia le vorbi ka amare daden, ai lia le vorbi le Devleske te anel le amende;
Verš 22
Numa E Vorba le Devleski mothol ke sa e lumia thodi la telai putiera le bezexeski, saxke e podarka, shinadi katar O Del te avel dini kodolenge kai pachanpe ai pala pengo pachamos ando Jesus Kristo.
Rim 3:9 - Numa sam ame le Zhiduvuria mai lashe sar le kolaver manush? Nichi! Ke vunzhe phendem ke le Zhiduvuria ai le kolaver manush iek fialo le, ai savorhe bezexale le.
Rim 11:32 - Ke O Del kerdia anda sako manush te avel phanglo ai te na pachal o mui, saxke te sikavel savorhenge pesko lashimos.
Verš 24
No o zakono lelas amendar sama zhi kai avel O Kristo, ai porme te avas jinde vorta angla Del pala pachamos.
Mt 5:17 - "Na gindin ke avilem te parhuvav o zakono vai o sicharimos le profetongo. Chi avilem te rimov le, numa avilem te pherav le.
Sk 13:38 - Murhe phral, lestar si kai o iertimos le bezexengo si tumen dino.
Rim 10:4 - Ke o Kristosi kai getolpe o zakono te kerel te aven vorta angla Del kodola kai pachanpe.
Verš 26
Ke pala pachamos si kai san shave Devleske ando Kristo.
Iz 56:5 -
Jn 1:12 - Uni premisarde les ai pachaiepe ande leste; wo dia len e putiera te aven shave Devleske.
Rim 8:15 - Ke o Swunto Duxo kai sas tume dino nai iek duxo kai inkerel tume sar rhobuvria ai te thol pale e dar ande tumende; numa kado Swunto Duxo kerel anda tumende shave le Devleske, ai kai kerel ame te tsipisaras po Del ai te mothas leske, "Dat! Murho Dat!"
Gal 4:5 - Saxke te ankalavel kodolen kai sas thodine tela zakono, ai ame te sai kerdiuas shave le Devleske.
Verš 27
Tume savorhe sanas bolde te aven astarde le Kristosa, ai tume kadia lian o nevo traio le Kristosko pe tumende.
Rim 6:3 - Pate, chi zhanen, ke ame savorhe sama bolde ando Jesus Kristo, samas bolde ande leski martia?
Verš 28
Le Zhiduvuria ai kodola kai Nai Zhiduvuria saikfielo le, ai vi le manush kai si phangle ai vi kodola kai nai phangle, ai vi le mursh ai le zhuvlia; tume san savorhe astarde le Kristosa.
Jn 17:21 - Saxke savorhe te aven iek; sar tu, murho Dat, san ande mande, ai me sim ande tute, saxke vi won te aven iek ande amende: te pachalpe e lumia kai tu tradian ma.
Verš 29
Te san le Kristoske, tume san antunchi andai vitsa le Abrahamoski, ai len so O Del shinadia sas te del.
Gn 21:12 -
Rim 9:7 - Ai kodola kai si andai vitsa le Abrahamoski nai savorhe chache shave le Abrahamoske, ke O Del phendia le Abrahamoske ferdi kodola kai si andai vitsa le Isaakoske avena jinde sar te aven chire."
Heb 11:18 - O Del phendia ka Abraham, "Chi vitsa avela katar o Isak."
Gal 3,1 - Evanjelium je Kristus ukrižovaný (1 Kor 2,2) a zmŕtvychvstalý; preto ohlasovanie evanjelia sa podstatne sústreďuje na Kristovo veľkonočné tajomstvo (porov. 1 Kor 11, 23 n; 15, 3 n).
Gal 3,3-5 - Pravdepodobne tu myslí na obriezku. Galaťania tým, že počúvali falošných učiteľov a prijali záväznosť Mojžišovho zákona aj pre kresťanov, ukázali, že nič nepochopili zo svedectva Ducha, ktorý sa prejavuje v kresťanoch (porov. Sk 10, 44–45; 1 Sol 1, 5). Dary Ducha máme iba skrze vieru v Krista.
Gal 3,6 - Gn 15, 6. Pavol nevyhnutnosť viery pre spásu dokazuje zo zjavenia.
Gal 3,8 - Gn 12, 3.
Gal 3,10 - Dt 27, 26. Zákon oprávňoval iba trest. Toho, kto ho poruší, dáva pod kliatbu. Ak sa totiž človek spolieha iba na svoje vlastné sily, nedokáže dokonale zachovať zákon. Zákon preto nemôže byť zdrojom milosti, ospravedlnenia.
Gal 3,11 - Hab 2, 4.
Gal 3,12 - Lv 18, 5.
Gal 3,13 - Dt 21, 23. Kristus vzal na seba kliatbu zákona za tých, ktorí zákon porušili. Svojou smrťou zadosťučinil zákonu. Preto tí, čo sú s Kristom spojení, už nepodliehajú zákonu.
Gal 3,15-18 - Keď už potvrdený ľudský závet je nezmeniteľný, tým skôr je nezmeniteľné Božie prisľúbenie. Božie prisľúbenie nemohol zrušiť ani Mojžišov zákon. Preto Božie požehnanie nepochádza zo zákona, ale z prisľúbenia.
Gal 3,19-22 - V dejinách spásy mal zákon iba podradnú úlohu. Vzhľadom na ľudskú slabosť skôr zapríčiňoval rozmnoženie hriechu. Tým viac ukazoval potrebu vykúpenia. Okrem toho Boh dal zákon skrze prostredníka (Mojžiša), kým vykúpenie skrze prisľúbeného Vykupiteľa, Ježiša Krista.
Gal 3,23-29 - Zákon mal svoj význam v tom, že udržiaval Židov vo viere v jedného Boha, v jeho prisľúbenia a v túžbe po Mesiášovi. Keď sa všetky prisľúbenia splnili v Kristovi, zákon stratil zmysel.
Gal 3,27 - Obliecť si Krista, znamená stať sa ako on, premeniť sa v neho (porov. 2, 20), teda konkrétne: prijať synovstvo (4, 5), byť s Kristom jeden (3, 28), byť Kristovým (3, 29), byť na základe synovstva Božím dedičom (4, 6–7) a napokon to znamená, že Kristus je v nás (4, 19).
