Verš 1
Dav tume goji phrale, mangav te phenav tumenge e lashi viasta mai iek data sar phendem tumenge mai anglal, tume lian les, ai cho pachamos zuriarde.
Gal 1:11 - Phenav tumenge, murhe phral, e lashi viasta kai phenav, chi avel katar o manush.
Verš 2
Ai pa kodo san skepime, te ninkerena les sar phendem les tumenge.
Rim 1:16 - Ke chi lazhav katar Vorba le Kristoski; ke kodia si e putiera le Devleski ai o skepimos kodoleske kai pachalpe; mai anglal o Zhidovo, porme o Greko.
1Kor 1:21 - Ke fin e lumia peske zhanglimasa chi prinzhardia le Devles ando zhanglimos le Devles, drago sas le Devleske te skepil kodolen kai pachanpe pa dilo divano.
Verš 3
Sichardem tume mai anglal sa sar vi me sichilem, ke O Kristo mulo anda amare bezexa. Sar phenel o ramomos.
Iz 53:7 -
Dan 9:24 -
Dan 9:26 -
1Kor 5:7 - Keren te xasavol o phurano drozhda kai vazdel arho, kashte te kerdion nevo arho, ke tume san bi drozhda. Ke amaro Dies O Baro le Zhidovongo si gata, kadia si O Kristo, amaro prazniko bakro, mulo po trushul amenge.
1Pt 2:24 - Ai O Kristo lia ande pesko stato amare bezexa po trushul, saxke te meras le bezexeske, ai te traiisaras iek traio vorta; ai ande leske rhini sastilian.
Verš 4
Ke sas gropome, ai zhuvindisailo o trito dies sar phenel o ramomos.
Ž 16:10 -
Iz 53:9 -
Jon 1:17 -
Mt 12:40 - Ke sar o Jonah sas ando ji le bare mashesko trin jes ai trin racha, kadia o Shav le manushesko si te avel ando mashkar la phuviako trin jes ai trin racha.
Ž 16:10 -
Iz 53:8 -
Mt 12:40 - Ke sar o Jonah sas ando ji le bare mashesko trin jes ai trin racha, kadia o Shav le manushesko si te avel ando mashkar la phuviako trin jes ai trin racha.
Verš 5
Ai ke sikadilo ka Cephas, porme le desh u donge.
Lk 24:34 - Phenenas, "Chaches O Del zhuvindisailo, ai sikadilo le Simonoske."
Sk 10:41 - Na sa le manushenge, numa le marturia kai sas alome mai anglal katar O Del, ame kai xaliam ai piliam lesa palal o zhuvindimos andal mule.
Jn 20:19 - Pozno sas o pervo dies le kurkosko, le disipluria chidinesas andek than ande iek kher, ai phandadesas le wudara zurales ke daranas katar le Zhiduvuria, O Jesus avisailo mashkar lende, ai phendia lenge, "E pacha te avel tumensa."
Verš 8
Pala lende savorhe vi mange sikadilo, sar le bi vriamako.
Sk 9:3 - Sar zhalas pa drom, ai sar pasholas pasha Damascus: ek vediara kai avelas anda cheri strefialas kruglom lestar;
Sk 9:17 - Ai o Ananias gelotar, ai kana areslo ando kher; thodhia le vas po Saul ai phendia, "Saul, murho phral, O Del, vi O Jesus kai sikadilo tuke po drom kai avesas katse, wo tradia ma saxke te rhugiv tuke, te dikhes ai te aves pherdo Swunto Duxo.
Sk 23:11 - Pe terharin e riat O Del sikadilo le Pavloske, ai phendia leske, "Na dara, ke sar dian duma pa mande ande Jerusalem, trobul te mothos pa mande vi ande Rome."
1Kor 9:1 - Chi sim me ivia? Chi sim apostle? Chi dikhlem O Jesus Kristo amaro Del? Chi san tume kerde anda murhi buchi ando Del?
2Kor 12:2 - Zhanav ieke manushes kai diasas pe le Devleske kai de desh u shtar bersh palpale sas ingerdo zhi ando trito rhaio. (Chi zhanav te sas lino peske statosa, vai bi peske statosko, chi zhanav, O Del zhanel ferdi.)
Verš 9
Ke sim o mai tsigno andal apostluria, chi trobul te akharen ma apostle, ke chinuisardem e khangeri le Devleski.
Ef 3:8 - Me sim o mai tele katar kodola kai si mai tele anda sa o narodo le Devlesko; ai O Del dia ma kadia podarka, te anav ka kodola kai Nai Zhiduvuria e lashi viasta kai mothol pa barvalimos o baro le Kristosko;
Sk 8:3 - Le shave le Devleske angroposarde le Stephenos, ai rovenas but pe leski martia. O Saul pa peske rik delas anda khangeria phagavelas, zhalas ande swako kher, ai lelas avri le murshen ai le zhuvlian ai tholas le ande temnitsi.
Sk 9:1 - Ai o Saul, tsipilas ai phenelas te mudarel le disiplon kai sas le Devleske, gelo ka baro rashai,
Sk 22:4 - Me chinuisardem zhi kai martia sa kodolen kai lenaspe pala drom le Jesusosko, aterdiardem murshen ai zhuvlian ai thodem le ande temnitsa.
Sk 26:9 - "Me gindivas, ke trobulas vari so te rimov o anav kodoleske kai si O Jesus andai Nazareth,
Gal 1:13 - Tume ashundian sar phiravas kana simas astardo ka zakono le Zhidovongo, zhanen sar chinuivas zurales e khangeri le Devleski ai tsavas sa murhi zor te peravav la.
1Tim 1:13 - Marka ke davas duma bi malades pa leste mai anglal, marka ke chinuisardem les, ai buzhukurisardem les. Numa O Del mila sas leske anda mande, ke nas ma o pachamos ai ke chi zhanavas so keravas.
Verš 10
Katar o mishtimos le Devlesko sim so sim: ai o mishtimos le Devlesko karing mande nas intaino, dur kotsar, kerdem mai but buchi lendar savorhe, na me, numa o mishtimos le Devlesko kai si mansa.
2Kor 11:23 - Won si slugi le Kristoske? Apo, Me dav duma sar te dzilailemas defial, ai me sim mai but ke sar won! Me kerdem mai but buchi lendar, me simas ande temnitsa mai butivar, simas mardo mai but, ai mai butivar sas te merav lendar.
2Kor 12:11 - Dav duma sar te avilemas dzilo, numa tume kerdia kadia. Tume trobunas te chacharen ma. Ke vi te chi sim kanchi, chi sim vov si mai tele ke sar tumare slugi.
Verš 20
Numa akana O Kristo zhuvindime lo andal mule, ai angluno lo anda kodola kai mule.
1Pt 1:3 - Luvudisaras le Devles O Dat amare Devleske O Jesus Kristo! Kai ande pesko baro lashimos dia ame iek nevo traio kana andia le Jesus Kristos katar e martia ka traio.
Kol 1:18 - Wo si o shero le statosko kai kerel e khangeri; ande leste si kai nachinail o traio o nevo, wo si o shav kai kerdilo o pervo, wo si o pervo kai sas andino katar e martia ka traio, saxke te avel leste o pervo than ande soste godi.
Zjv 1:5 - ai katar O Jesus Kristo kai dichol amenge sa o chachimos. O Jesus Kristo sas o pervo te avel vazdino anda le mule, ai te chi mai merel. Wo si o mai baro sar sa le amperatsi pe sa e lumia. Wo si kodo kai sa data si les dragostia pala amende ai skepisardia ame katar amare bezexa pala lesko rat,
Verš 21
Ke te avili e martia katar iek manush, vi katar iek manush avilo o zhuvindimos le mulenge.
Gn 2:17 -
Gn 3:6 -
Rim 5:12 - O bezex avilo ande lumia pala iek manush o Adam; ai o bezex andia e martia; ai kadia e martia aresli sa le manushen, ke savorhe kerde bezexa!
Rim 5:18 - Sa kadia, e shipka le ieke manusheski o Adam andia o xasarimos sa le manushengo; numa sakadia e buchi kodoleski kai sas vorta O Jesus Kristo skepil sa le manushen katar e kris, ai del le o traio.
Rim 6:23 - Ke e pochin le bezexeski si e martia; numa e podarka le Devleski kai si dini ivia si o traio kai chi mai getolpe le Jesus Kristosa amaro Del.
Verš 24
Kana dela amperetsia ka kado kai si Del, ai Dat; pala kodia kai peravela swako barimos, swako poronchimos ai swako zor.
1Kor 2:6 - Numa iek goji si kai phenas mashkar le shave le Devleske kai barile ando Del, kadala zhanglimos nai katar e lumia, vai katar le bare kai poronchin adies. Won meren ai vi lengo zhanglimos merel lensa.
Verš 25
Ke trobul te poronchil, zhi kai thola sa le duzhmanon telai leske punrhe.
Ž 110:1 -
Sk 2:34 - Ke o David chi gelo ando cheri, numa wo mothol, "O Del phendia murhe Devleske, besh pe murhi rik e chachi,
Ef 1:20 - Kana zhuvindisardia le Kristos, ai thodia les te beshel pe peski rik e chachi ando rhaio.
Kol 3:1 - Tume sanas andine katar e martia ka traio le Kristosa, akana roden le dieli kai si ando rhaio, kotse kai O Kristo beshel pe chachi rik le Devleske.
Heb 1:13 - O Del shoxar chi phendia ka chi ek angelo, "Beshes pe murhi rig e chachi ando luvudimos, zhi kai licharav sa che duzhmanon tela che punrhe," sar Wo phendia ka pesko Shav.
Heb 10:12 - Numa O Kristo dia pesko traio ka Del iek data pala amare bezexa sar ek sakrifis, ai porme beshlo tele kai e rig e chachi le Devlesko,
Verš 27
O Del chaches sa thodia tela leske punrhe. Numa kana phenel, ke swako fialo si tela leste, chaches ke kodo kai thodiape pala leste swako fialo wo nai.
Ž 8:6 -
Mt 11:27 - "Swako fielo thodias ando murho vas murho Dat. Ai khonik chi zhanel le Shaves ferdi O Dat, ai khonik chi zhanel le Dades ferdi O Shav, ai kon godi halol O Shav te mekel te zhanen le Dades.
Mt 28:18 - O Jesus avilo pasha lende ai phendias lenge, "Sa e putiera ando rhaio ai pe phuv si dini mande.
Ef 1:22 - O Del thodia swako diela telal punrhe le Kristoske, ai dia kai khangeri sar o mai baro gazda,
Heb 2:8 - Tu thodian swako fielo telal leske punrhe." Nai khanchi kai chi kerel sar wo mangel, numa chi dikhliam sa le dieli te kerdion inker.
Verš 32
Te si sar manushenge dikhimos ke marde ma le zhigeniensa ando Ephesus, che mishtimos lav anda kodia, te na zhuvindin le mulen? Xas, piias, ke terhara meras.
Iz 22:13 -
Iz 56:12 -
Verš 35
No vari kon phenela, sar le mule zhuvindin? Ai che statosa ambolden?
Ez 37:3 -
Verš 36
Dilia, e sumuntsa kai thos chi zhuvindil, te na merel.
Jn 12:24 - Phenav tumenge o chachimos: te na merela e sumuntsa kai peli ande e phuv ashel korkorho; numa te merela, dela but fruti.
Verš 42
Kadia si anda zhuvindimos le mulenge, o stato bariardo kai rimolpe, zhuvindil kai chi mai rimol.
Dan 12:3 -
Mt 13:43 - Antunchi le chache manush strefiana sar o kham ande amperetsia peske Dadeske. Kodo kai si les khan, mek te ashunel!"
Verš 45
Anda kodia ramome, si o angluno manush Adam kerdilo stato zhuvindo, o paluno Adam kerdilo iek duxo kai zhuvindil.
Gn 2:7 -
Verš 49
Ai sar savorhe ningerdiam o patreto la phuviakoresko, vi kadia ningerasa le cheresko.
2Kor 4:11 - Ande amaro traio sagda sam angla e martia pala Kristo, saxke lesko traio te sikadiol ande amaro stato kai merel.
Verš 50
So phenav, phrala le, ke o mas ai o rat nashtil len o rhaio le Devlesko, ai ke o rimome nashti lel kai chi mai rimolpe.
Jn 1:13 - Kodola kai arakhadile, na anda rat, chi andai voia le statoski, chi andai voia le manusheski, numa katar O Del.
Verš 51
Eta, phenav tumenge iek shodenia, chi meras sa, numa savorhe parhuenas sa.
1Sol 4:16 - Ke O Kristo Wo hulela anda rhaio ek tsipimasa, le glasosa le baro angelosko, le tuturazasa le Devleski, ai kodola kai mule ai pachaiepe ando Kristo zhuvindina mai anglal.
Verš 52
Ande ek tsikon (momento), ai ande dikhimos iakhako, kai palui tuturaza, ke e tuturaza bashela ai le mule zhuvindila, ke chi mai rimonpe ai ame savorhe avasa parhuenasa.
Mt 24:31 - E tutaraza bashela zurales, ai tradela peske angelon ai si te chiden leske halome andal shtar barvalia, ai de anda iek gor la lumiako ai le cheresko zhando kaver gor.
1Sol 4:16 - Ke O Kristo Wo hulela anda rhaio ek tsipimasa, le glasosa le baro angelosko, le tuturazasa le Devleski, ai kodola kai mule ai pachaiepe ando Kristo zhuvindina mai anglal.
Verš 53
Ke trobul kado stato kai rimolpe te vuriarelpe so chi mai rimolpe, ai kado stato kai merel lelpe peste kai chi mai merel.
2Kor 5:4 - Ke ame kai sam ande kado stato vachisaras ai nekezhime; na ke mangas te shudas amaro stato, numa mangas te las pe amende o stato o zhuvindo kai chi mai merel.
Verš 54
Kana kado stato kai rimolpe vuriarelpe kai chi mai rimolpe, ai kado stato kai merel kana vuriarelape kai chi mai merel, antunchi kerdiol e vorba kai si ramome.
Iz 25:8 -
Oz 13:14 -
Heb 2:14 - Saikfielo Dat si ame le Jesusosa. Ai si ame saikfielo stato ai rat sar O Jesus, ke O Jesus kerdilo ek manush sar ame. Wo mulo sar ame trobul te meras. Pala leski martia Wo pharhadia e putiera le bengeski kai sas les e putiera le martiaki.
Verš 57
Numa nais le Devleske kai dia ame o nirimos katar amaro Del, O Jesus Kristo.
1Jn 5:5 - Ai kon sai niril pe lumia? Ferdi kodo kai pachal ke O Jesus si O Shav le Devlesko.
1Kor 15,1-52 - Pod vplyvom gréckej mentality (porov. Sk 17, 32), pre ktorú telo bolo väzením duše, niektorí kresťania v Korinte popierali vzkriesenie mŕtvych. Pavol zdôrazňuje, že vzkriesenie Krista (vv. 1–11) zahrňuje aj vzkriesenie veriacich (vv. 11–32), ktoré sa uskutoční tajomným spôsobom, ale reálne (vv. 35–38).
1Kor 15,3-4 - Vidieť tu náznaky predpavlovskej formuly vyznania viery.
1Kor 15,5 - Zjavenie Kéfasovi čiže Petrovi sa spomína iba v Lk 24, 34.
1Kor 15,6 - Evanjeliá nereferujú o tomto veľkolepom zjavení.
1Kor 15,8 - "Ako nedochôdčaťu" – narážka na anomálny ráz jeho zrodenia sa ku kresťanskému životu, respektíve jeho povolania za apoštola.
1Kor 15,14 - Kristovo zmŕtvychvstanie, ako fakt aj ako tajomstvo, je základom kresťanskej viery i hlásania evanjelia.
1Kor 15,20 - "Prvotina" – ako prvý.
1Kor 15,24 - "Každé kniežatstvo, každú mocnosť a silu", t. j. všetky démonské a ľudské moci, nepriateľské Božiemu kráľovstvu (porov. 1 Kor 2, 6; Kol 2, 15).
1Kor 15,25 - Porov. Ž 110, 1.
1Kor 15,27 - Porov. Ž 8, 7.
1Kor 15,29 - Úplne neznáma prax korintských kresťanov. Pavol o nej nevyslovuje nijaký úsudok, iba konštatuje, že je absurdná, ak niet zmŕtvychvstania.
1Kor 15,32 - Šelmy označujú zúrivých Pavlových nepriateľov. Citácia uvedená v ďalšej vete je z Iz 22, 13.
1Kor 15,33 - Pavol odrádza kresťanov od dôverného styku s pohanmi. Uvádza slová (spamäti) básnika Menandra zo slávnej komédie Tais (3. storočie pred Kr.).
1Kor 15,45 - Citát z Gn 22, 7. Paralelu Adam – Kristus pozri aj v Rim 5, 12 n. Prvý Adam je pôvodcom telesného potomstva. Posledný Adam, čiže Kristus, Boh a človek (v. 47), je pôvodcom duchovného potomstva, pretože ľuďom dáva Boží život.
1Kor 15,51-52 - Porov. 1 Sol 4,15–17. "Všetci sa premeníme": telo tých, čo vtedy budú živí, sa stane osláveným, podobne ako aj telo tých, čo budú vzkriesení.
1Kor 15,54 - Voľný citát z Iz 25, 8.
1Kor 15,55 - Oz 13, 14.
