výhody registrácie

Evanjelium podľa Jána

Biblia - Sväté písmo

(VUL - Latinský - Nova Vulgata)

Jn 11, 1-57

1 (VUL) Erat autem quidam lan guens Lazarus a Bethania, de castello Mariae et Marthae sororis eius.
1 (ROH) A bol istý nemocný, Lazar z Betánie, z mestečka Márie a Marty, jej sestry.

2 (VUL) Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento et extersit pedes eius capillis suis, cuius frater Lazarus infirmabatur.
2 (ROH) To bola tá Mária, ktorá pomazala Pána masťou a poutierala jeho nohy svojimi vlasmi, ktorej brat, Lazar, bol teraz nemocný.

3 (VUL) Miserunt ergo sorores ad eum dicentes: “ Domine, ecce, quem amas, infirmatur ”.
3 (ROH) Vtedy poslaly k nemu tie sestry a odkázaly mu: Pane, hľa, ten, ktorého máš rád, je nemocný.

4 (VUL) Audiens autem Iesus dixit: “ Infirmitas haec non est ad mortem sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam ”.
4 (ROH) A keď to počul Ježiš, povedal: Tá nemoc nie je na smrť, ale na slávu Božiu, aby ňou bol Syn Boží oslávený.

5 (VUL) Diligebat autem Iesus Martham et sororem eius et Lazarum.
5 (ROH) A Ježiš miloval Martu i jej sestru i Lazara.

6 (VUL) Ut ergo audivit quia infirmabatur, tunc quidem mansit in loco, in quo erat, duobus diebus;
6 (ROH) Ako tedy počul, že je nemocný, vtedy zostal na mieste, na ktorom bol, dva dni.

7 (VUL) deinde post hoc dicit discipulis: “ Eamus in Iudaeam iterum ”.
7 (ROH) Až potom povedal učeníkom: Poďme zase do Judska.

8 (VUL) Dicunt ei discipuli: “ Rabbi, nunc quaerebant te Iudaei lapidare, et iterum vadis illuc? ”.
8 (ROH) A učeníci mu povedali: Rabbi, len teraz ťa hľadali Židia ukameňovať, a zase ta ideš?

9 (VUL) Respondit Iesus: “ Nonne duodecim horae sunt diei? Si quis ambulaverit in die, non offendit, quia lucem huius mundi videt;
9 (ROH) Ježiš odpovedal: Či nie je dvanásť hodín dňa? Ak niekto chodí vodne, nezavadí, lebo vidí svetlo tohoto sveta;

10 (VUL) si quis autem ambulaverit in nocte, offendit, quia lux non est in eo ”.
10 (ROH) ale ak niekto chodí vnoci, zavadí, lebo niet v ňom svetla.

11 (VUL) Haec ait et post hoc dicit eis: “ Lazarus amicus noster dormit, sed vado, ut a somno exsuscitem eum ”.
11 (ROH) To povedal a potom im riekol: Lazar, náš priateľ, usnul; ale idem, aby som ho zobudil zo sna.

12 (VUL) Dixerunt ergo ei discipuli: “ Domine, si dormit, salvus erit ”.
12 (ROH) Vtedy mu povedali učeníci: Pane, ak usnul, ozdravie.

13 (VUL) Dixerat autem Iesus de morte eius, illi autem putaverunt quia de dormitione somni diceret.
13 (ROH) Ale Ježiš povedal o jeho smrti, a oni sa domnievali, že hovorí o spánku sna.

14 (VUL) Tunc ergo dixit eis Iesus manifeste: “ Lazarus mortuus est,
14 (ROH) A tak vtedy im povedal Ježiš otvorene: Lazar zomrel,

15 (VUL) et gaudeo propter vos, ut credatis, quoniam non eram ibi; sed eamus ad eum ”.
15 (ROH) a radujem sa pre vás, že som tam nebol, aby ste uverili. Ale poďme za ním!

16 (VUL) Dixit ergo Thomas, qui dicitur Didymus, ad condiscipulos: “ Eamus et nos, ut moriamur cum eo! ”.
16 (ROH) Vtedy povedal Tomáš, zvaný Didymus, spoluučeníkom: Poďme aj my, aby sme zomreli s ním!

17 (VUL) Venit itaque Iesus et invenit eum quattuor dies iam in monumento habentem.
17 (ROH) A tak keď prišiel Ježiš, našiel ho už štyri dni ležať v hrobe.

18 (VUL) Erat autem Bethania iuxta Hierosolymam quasi stadiis quindecim.
18 (ROH) A Betánia bola blízko Jeruzalema, nejakých pätnásť honov.

19 (VUL) Multi autem ex Iudaeis venerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre.
19 (ROH) A mnohí zo Židov boli prišli k Marte a Márii, aby ich potešili ohľadom ich brata.

20 (VUL) Martha ergo ut audivit quia Iesus venit, occurrit illi; Maria autem domi sedebat.
20 (ROH) Vtedy Marta, ako počula, že ide Ježiš, vyšla proti nemu, ale Mária sedela doma.

21 (VUL) Dixit ergo Martha ad Iesum: “ Domine, si fuisses hic, frater meus non esset mortuus!
21 (ROH) Vtedy povedala Marta Ježišovi: Pane, keby si tu bol býval, môj brat by nebol zomrel.

22 (VUL) Sed et nunc scio quia, quaecumque poposceris a Deo, dabit tibi Deus ”.
22 (ROH) Ale aj teraz viem, že všetko, za čokoľvek by si požiadal Boha, dá ti Bôh.

23 (VUL) Dicit illi Iesus: “ Resurget frater tuus ”.
23 (ROH) Ježiš jej povedal: Tvoj brat vstane.

24 (VUL) Dicit ei Martha: “ Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die ”.
24 (ROH) A Marta mu povedala: Viem, že vstane pri vzkriesení, v posledný deň.

25 (VUL) Dixit ei Iesus: “ Ego sum resurrectio et vita. Qui credit in me, etsi mortuus fuerit, vivet;
25 (ROH) Ježiš jej povedal: Ja som vzkriesenie i život; ten, kto verí vo mňa, aj keby zomrel, žiť bude.

26 (VUL) et omnis, qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum. Credis hoc? ”.
26 (ROH) A nikto, kto žije a verí vo mňa, nezomrie na veky; či veríš tomu?

27 (VUL) Ait illi: “ Utique, Domine; ego credidi quia tu es Christus Filius Dei, qui in mundum venisti ”.
27 (ROH) Riekla mu: Áno, pane; ja som uverila, že si ty Kristus, ten Syn Boží, ktorý mal prijsť na svet.

28 (VUL) Et cum haec dixisset, abiit et vocavit Mariam sororem suam silentio dicens: “ Magister adest et vocat te ”.
28 (ROH) A keď to povedala, odišla a zavolala Máriu, svoju sestru, tajne, povediac: Učiteľ je tu a volá ťa.

29 (VUL) Illa autem ut audivit, surrexit cito et venit ad eum;
29 (ROH) A tá, jako to počula, vstala rýchle a išla za ním.

30 (VUL) nondum enim venerat Iesus in castellum, sed erat adhuc in illo loco, ubi occurrerat ei Martha.
30 (ROH) A Ježiš nebol ešte prišiel do mestečka, ale bol ešte na mieste, kde bola vyšla proti nemu Marta.

31 (VUL) Iudaei igitur, qui erant cum ea in domo et consolabantur eam, cum vidissent Mariam quia cito surrexit et exiit, secuti sunt eam putantes: “ Vadit ad monumentum, ut ploret ibi ”.
31 (ROH) Vtedy Židia, ktorí boli s ňou v dome a tešili ju, vidiac Máriu, že vstala rýchle a vyšla, išli za ňou domnievajúc sa, že ide k hrobu, aby tam plakala.

32 (VUL) Maria ergo, cum venisset ubi erat Iesus, videns eum cecidit ad pedes eius dicens ei: “ Domine, si fuisses hic, non esset mortuus frater meus! ”.
32 (ROH) Vtedy Mária, ako prišla ta, kde bol Ježiš, a videla ho, padla k jeho nohám a povedala mu: Pane, keby si tu bol býval, môj brat by nebol zomrel.

33 (VUL) Iesus ergo, ut vidit eam plorantem et Iudaeos, qui venerant cum ea, plorantes, fremuit spiritu et turbavit seipsum
33 (ROH) Vtedy Ježiš, keď ju videl, že plače, aj Židov, ktorí prišli s ňou, že plačú, zovrel duchom a zachvel sa

34 (VUL) et dixit: “ Ubi posuistis eum? ”. Dicunt ei: “ Domine, veni et vide ”.
34 (ROH) a povedal: Kde ste ho položili? A oni mu povedali: Pane, poď a pozri!

35 (VUL) Lacrimatus est Iesus.
35 (ROH) A Ježiš zaplakal.

36 (VUL) Dicebant ergo Iudaei: “ Ecce quomodo amabat eum! ”.
36 (ROH) Vtedy vraveli Židia: Hľa, jako ho mal rád!

37 (VUL) Quidam autem dixerunt ex ipsis: “ Non poterat hic, qui aperuit oculos caeci, facere, ut et hic non moreretur? ”.
37 (ROH) A niektorí z nich povedali: Či nemohol tento, ktorý otvoril oči slepého, učiniť aj to, aby tento nezomrel?

38 (VUL) Iesus ergo rursum fremens in semetipso, venit ad monumentum; erat autem spelunca, et lapis superpositus erat ei.
38 (ROH) Vtedy znova zovrel v sebe Ježiš a prišiel k hrobu. A bola to jaskyňa, a kameň ležal na nej.

39 (VUL) Ait Iesus: “ Tollite lapidem! ”. Dicit ei Martha, soror eius, qui mortuus fuerat: “ Domine, iam foetet; quatriduanus enim est! ”.
39 (ROH) Ježiš povedal: Zodvihnite kameň! A Marta, sestra zomrelého, mu povedala: Pane, už smrdí, lebo je už štyri dni v hrobe.

40 (VUL) Dicit ei Iesus: “ Nonne dixi tibi quoniam, si credideris, videbis gloriam Dei? ”.
40 (ROH) Na to jej riekol Ježiš: Či som ti nepovedal, že ak budeš veriť, uvidíš slávu Božiu?

41 (VUL) Tulerunt ergo lapidem. Iesus autem, elevatis sursum oculis, dixit: “ Pater, gratias ago tibi quoniam audisti me.
41 (ROH) Vtedy zodvihli kameň, kde ležal mŕtvy. A Ježiš pozdvihol oči hore a povedal: Otče, ďakujem ti, že si ma počul.

42 (VUL) Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat, dixi, ut credant quia tu me misisti ”.
42 (ROH) No, ja som vedel, že ma vždy čuješ, ale pre zástup, stojaci okolo, som to povedal, aby uverili, že si ma ty poslal.

43 (VUL) Et haec cum dixisset, voce magna clamavit: “ Lazare, veni foras! ”.
43 (ROH) A keď to povedal, zavolal veľkým hlasom: Lazare, poď von!

44 (VUL) Prodiit, qui fuerat mortuus, ligatus pedes et manus institis; et facies illius sudario erat ligata. Dicit Iesus eis: “ Solvite eum et sinite eum abire ”.
44 (ROH) A zomrelý vyšiel majúc poviazané nohy aj ruky pohrabnými povojmi, a jeho tvár bola ovinutá znojníkom. A Ježiš im povedal: Rozviažte ho a nechajte ho odísť!

45 (VUL) Multi ergo ex Iudaeis, qui venerant ad Mariam et viderant, quae fecit, crediderunt in eum;
45 (ROH) Vtedy mnohí zo Židov, ktorí boli prišli za Máriou a videli, čo učinil Ježiš, uverili v neho.

46 (VUL) quidam autem ex ipsis abierunt ad pharisaeos et dixerunt eis, quae fecit Iesus.
46 (ROH) Ale niektorí z nich odišli k farizeom a povedali im, čo učinil Ježiš.

47 (VUL) Collegerunt ergo pontifices et pharisaei concilium et dicebant: “ Quid facimus, quia hic homo multa signa facit?
47 (ROH) Vtedy svolali najvyšší kňazi a farizeovia vysokú radu a hovorili: Čo to robíme, že ten človek robí tak mnohé divy?

48 (VUL) Si dimittimus eum sic, omnes credent in eum, et venient Romani et tollent nostrum et locum et gentem! ”.
48 (ROH) Ak ho necháme takto, všetci uveria v neho, a prijdú Rimania a vezmú i naše miesto i náš národ.

49 (VUL) Unus autem ex ipsis, Caiphas, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: “ Vos nescitis quidquam
49 (ROH) A jeden, ktorýsi z nich, Kaifáš, ktorý bol toho roku najvyšším kňazom, im povedal: Vy neviete ničoho

50 (VUL) nec cogitatis quia expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat! ”.
50 (ROH) ani nemyslíte, že nám je užitočné, aby zomrel jeden človek za ľud, a nie aby zahynul celý národ.

51 (VUL) Hoc autem a semetipso non dixit; sed, cum esset pontifex anni illius, prophetavit quia Iesus moriturus erat pro gente
51 (ROH) A však toho nepovedal sám od seba, ale súc toho roku najvyšším kňazom zaprorokoval, že Ježiš mal zomrieť za národ.

52 (VUL) et non tantum pro gente, sed et ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum.
52 (ROH) No, nie len za národ, ale aby aj rozptýlené deti Božie shromaždil v jedno.

53 (VUL) Ab illo ergo die cogitaverunt, ut interficerent eum.
53 (ROH) A tak od toho dňa sa uradili, aby ho zabili.

54 (VUL) Iesus ergo iam non in palam ambulabat apud Iudaeos, sed abiit inde in regionem iuxta desertum, in civitatem, quae dicitur Ephraim, et ibi morabatur cum discipulis.
54 (ROH) Preto už viacej nechodil Ježiš verejne medzi Židmi, ale odišiel odtiaľ do kraja blízko púšte, do mesta, zvaného Efraim, a tam sa zdržoval so svojimi učeníkmi.

55 (VUL) Proximum autem erat Pascha Iudaeorum, et ascenderunt multi Hierosolymam de regione ante Pascha, ut sanctificarent seipsos.
55 (ROH) A bola blízko Veľká noc Židov, a mnohí išli z toho kraja pred Veľkou nocou hore do Jeruzalema, aby sa očistili.

56 (VUL) Quaerebant ergo Iesum et colloquebantur ad invicem in templo stantes: “ Quid videtur vobis? Numquid veniet ad diem festum? ”.
56 (ROH) Vtedy hľadali Ježiša a shovárali sa jeden s druhým stojac v chráme: Čo sa vám zdá? Že naozaj neprijde na sviatok?

57 (VUL) Dederant autem pontifices et pharisaei mandatum, ut, si quis cognoverit, ubi sit, indicet, ut apprehendant eum.
57 (ROH) A jako najvyšší kňazi tak i farizeovia boli už vydali rozkaz, aby to, keby niekto zvedel, kde je, oznámil, aby ho chytili.


Jn 11, 1-57





Verš 2
Maria autem erat, quae unxit Dominum unguento et extersit pedes eius capillis suis, cuius frater Lazarus infirmabatur.
Mt 26:6 - Cum autem esset Iesus in Bethania, in domo Simonis leprosi,
Mk 14:3 - Et cum esset Bethaniae in domo Simonis leprosi et recumberet, venit mulier habens alabastrum unguenti nardi puri pretiosi; fracto alabastro, effudit super caput eius.
Lk 7:37 - Et ecce mulier, quae erat in civitate peccatrix, ut cognovit quod accubuit in domo pharisaei, attulit alabastrum unguenti;
Jn 12:3 - Maria ergo accepit libram unguenti nardi puri, pretiosi, et unxit pedes Iesu et extersit capillis suis pedes eius; domus autem impleta est ex odore unguenti.

Verš 35
Lacrimatus est Iesus.
Lk 19:41 - Et ut appropinquavit, videns civitatem flevit super illam

Verš 4
Audiens autem Iesus dixit: “ Infirmitas haec non est ad mortem sed pro gloria Dei, ut glorificetur Filius Dei per eam ”.
Jn 11:40 - Dicit ei Iesus: “ Nonne dixi tibi quoniam, si credideris, videbis gloriam Dei? ”.
Jn 9:13 - Adducunt eum ad pharisaeos, qui caecus fuerat.

Verš 37
Quidam autem dixerunt ex ipsis: “ Non poterat hic, qui aperuit oculos caeci, facere, ut et hic non moreretur? ”.
Jn 9:6 - Haec cum dixisset, exspuit in terram et fecit lutum ex sputo et linivit lutum super oculos eius

Verš 8
Dicunt ei discipuli: “ Rabbi, nunc quaerebant te Iudaei lapidare, et iterum vadis illuc? ”.
Jn 8:59 - Tulerunt ergo lapides, ut iacerent in eum; Iesus autem abscondit se et exivit de templo.
Jn 10:31 - Sustulerunt iterum lapides Iudaei, ut lapidarent eum.

Verš 42
Ego autem sciebam quia semper me audis, sed propter populum, qui circumstat, dixi, ut credant quia tu me misisti ”.
Jn 12:30 - Respondit Iesus et dixit: “ Non propter me vox haec facta est sed propter vos.

Verš 11
Haec ait et post hoc dicit eis: “ Lazarus amicus noster dormit, sed vado, ut a somno exsuscitem eum ”.
Mt 9:24 - dicebat: “ Recedite; non est enim mortua puella, sed dormit ”. Et deridebant eum.
Mk 5:39 - et ingressus ait eis: “ Quid turbamini et ploratis? Puella non est mortua, sed dormit ”.
Lk 8:52 - Flebant autem omnes et plangebant illam. At ille dixit: “ Nolite flere; non est enim mortua, sed dormit ”.

Verš 44
Prodiit, qui fuerat mortuus, ligatus pedes et manus institis; et facies illius sudario erat ligata. Dicit Iesus eis: “ Solvite eum et sinite eum abire ”.
Jn 20:7 - et sudarium, quod fuerat super caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim involutum in unum locum.

Verš 47
Collegerunt ergo pontifices et pharisaei concilium et dicebant: “ Quid facimus, quia hic homo multa signa facit?
Ž 2:2 - Astiterunt reges terrae, et principes convenerunt in unum adversus Dominum et adversus christum eius:
Mt 26:3 - Tunc congregati sunt principes sacerdotum et seniores populi in aulam principis sacerdotum, qui dicebatur Caiphas,
Mk 14:1 - Erat autem Pascha et Azy ma post biduum. Et quaerebant summi sacerdotes et scribae, quomodo eum dolo tenerent et occiderent;
Lk 22:2 - Et quaerebant principes sacerdotum et scribae quomodo eum interficerent; timebant vero plebem.
Sk 4:27 - Convenerunt enim vere in civitate ista adversus sanctum puerum tuum Iesum, quem unxisti, Herodes et Pontius Pilatus cum gentibus et populis Israel
Jn 12:19 - Pharisaei ergo dixerunt ad semetipsos: “ Videtis quia nihil proficitis? Ecce mundus post eum abiit! ”.

Verš 56
Quaerebant ergo Iesum et colloquebantur ad invicem in templo stantes: “ Quid videtur vobis? Numquid veniet ad diem festum? ”.
Jn 7:11 - Iudaei ergo quaerebant eum in die festo et dicebant: “ Ubi est ille? ”.

Verš 50
nec cogitatis quia expedit vobis, ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat! ”.
Jn 18:14 - Erat autem Caiphas, qui consilium dederat Iudaeis: “ Expedit unum hominem mori pro populo ”.

Verš 52
et non tantum pro gente, sed et ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in unum.
Ef 2:14 - Ipse est enim pax nostra, qui fecit utraque unum et medium parietem maceriae solvit, inimicitiam, in carne sua,

Verš 24
Dicit ei Martha: “ Scio quia resurget in resurrectione in novissimo die ”.
Dan 12:2 - Et multi de his, qui dormiunt in terra pulveris, evigilabunt: alii in vitam aeternam, et alii in opprobrium sempiternum.
Lk 14:14 - et beatus eris, quia non habent retribuere tibi. Retribuetur enim tibi in resurrectione iustorum ”.
Jn 5:29 - et procedent, qui bona fecerunt, in resurrectionem vitae, qui vero mala egerunt, in resurrectionem iudicii.

Verš 25
Dixit ei Iesus: “ Ego sum resurrectio et vita. Qui credit in me, etsi mortuus fuerit, vivet;
Jn 1:4 - in ipso vita erat, et vita erat lux hominum,
Jn 5:24 - Amen, amen dico vobis: Qui verbum meum audit et credit ei, qui misit me, habet vitam aeternam et in iudicium non venit, sed transiit a morte in vitam.
Jn 14:6 - Dicit ei Iesus: “ Ego sum via et veritas et vita; nemo venit ad Patrem nisi per me.
Jn 3:16 - Sic enim dilexit Deus mundum, ut Filium suum unigenitum daret, ut omnis, qui credit in eum, non pereat, sed habeat vitam aeternam.
Jn 3:36 - Qui credit in Filium, habet vitam aeternam; qui autem incredulus est Filio, non videbit vitam, sed ira Dei manet super eum.
Jn 6:47 - Amen, amen dico vobis: Qui credit, habet vitam aeternam.
1Jn 5:10 - Qui credit in Filium Dei, habet testimonium in se. Qui non credit Deo, mendacem facit eum, quoniam non credidit in testimonium, quod testificatus est Deus de Filio suo.

Verš 26
et omnis, qui vivit et credit in me, non morietur in aeternum. Credis hoc? ”.
Jn 6:51 - Ego sum panis vivus, qui de caelo descendi. Si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in aeternum; panis autem, quem ego dabo, caro mea est pro mundi vita ”.

Verš 27
Ait illi: “ Utique, Domine; ego credidi quia tu es Christus Filius Dei, qui in mundum venisti ”.
Mt 16:16 - Respondens Simon Petrus dixit: “ Tu es Christus, Filius Dei vivi ”.
Mk 8:29 - Et ipse interrogabat eos: “ Vos vero quem me dicitis esse? ”. Respondens Petrus ait ei: “ Tu es Christus ”.
Lk 9:20 - Dixit autem illis: “ Vos autem quem me esse dicitis? ”. Respondens Petrus dixit: “ Christum Dei ”.
Jn 6:69 - et nos credidimus et cognovimus quia tu es Sanctus Dei ”.

Jn 11,4 - Choroba Lazára bola skutočne smrteľná. Lazár naozaj zomrel. Jeho smrť však bola pre Krista príležitosťou, aby ukázal, že on je Pánom aj nad smrťou.

Jn 11,9 - Ježiš hovorí obrazne: Nič zlé sa mu nemôže stať pred tou hodinou, ktorú mu určil Otec. Deň od východu slnka až po západ sa delí približne na dvanásť hodín. Kto v tomto čase kráča, ide bezpečne, lebo vidí nebezpečenstvá a prekážky, ktorým sa vyhne. Inak je to s tým, kto kráča v noci.

Jn 11,11 - Vzkriesiť mŕtveho je pre Ježiša ako zobudiť spiaceho. Preto nazýva smrť spánkom.

Jn 11,18 - Betánia bola vzdialená od Jeruzalema asi 3 km na ceste smerom do Jericha a nachádzala sa na východnom úpätí Olivovej hory. 1 stadion = asi 186 metrov.

Jn 11,25 - Ježiš je Pánom života. On udeľuje človeku taký život, ktorému ani smrť nemôže uškodiť.

Jn 11,35 - Hoci Ján vo svojom evanjeliu dokazuje, že Ježiš je pravý Boh, predsa na prípadoch, ako je tento, keď aj plače, ukazuje, že je aj opravdivým človekom.

Jn 11,47 - Ježišovi nepriatelia museli uznať, že Ježiš koná znamenia. Namiesto toho, aby uverili v neho, preniesli celú otázku na politickú rovinu. Báli sa, že všetci pôjdu za ním a Rimania nebudú trpieť túto "vzburu". Preto sa rozhodli, že ho zabijú. - "Miesto" čiže Jeruzalem alebo celú krajinu, alebo, čo je najpravdepodobnejšie: Sväté miesto - chrám.

Jn 11,51 - Kajfáš ani netušil, akú prorockú pravdu povedal. Bol veľkňazom, a hoci bol nehodný, Boh ho použil ako tlmočníka svojich úmyslov.

Jn 11,54 - Efraim, dnešné el Taijibe, vzdušnou čiarou asi 20 km na sever od Jeruzalema.