Kazateľ

1 (LXX) οτι συν παν τουτο εδωκα εις καρδιαν μου και καρδια μου συν παν ειδεν τουτο ως οι δικαιοι και οι σοφοι και εργασιαι αυτων εν χειρι του θεου και γε αγαπην και γε μισος ουκ εστιν ειδως ο ανθρωπος τα παντα προ προσωπου αυτων
1 (KAT) Keď som na to všetko upriamil svoje srdce a chcel som to všetko vyskúmať, (zistil som), že spravodliví a múdri ľudia aj ich diela sú v Božích rukách, takisto aj láska a nenávisť - a niet človeka, čo by to mohol poznať. Veď všetko je (ešte) pred nimi!

2 (LXX) ματαιοτης εν τοις πασιν συναντημα εν τω δικαιω και τω ασεβει τω αγαθω και τω κακω και τω καθαρω και τω ακαθαρτω και τω θυσιαζοντι και τω μη θυσιαζοντι ως ο αγαθος ως ο αμαρτανων ως ο ομνυων καθως ο τον ορκον φοβουμενος
2 (KAT) A všetko má rovnaký osud: spravodlivý i bezbožný, dobrý i zlý, čistý i nečistý, kto prináša obetu i kto ju neprináša, bohumilý človek i hriešnik, kto prisahá aj ten, kto sa bojí prísahy.

3 (LXX) τουτο πονηρον εν παντι πεποιημενω υπο τον ηλιον οτι συναντημα εν τοις πασιν και γε καρδια υιων του ανθρωπου επληρωθη πονηρου και περιφερεια εν καρδια αυτων εν ζωη αυτων και οπισω αυτων προς τους νεκρους
3 (KAT) To je zlo, ktoré lipne na všetkom, čo sa deje pod slnkom; že všetko má rovnaký osud a aj srdcia Adamových synov sú plné zla, v ich srdciach (prebýva) nerozumnosť, pokým žijú. A čo bude potom? „(Pôjdu) k mŕtvym!“

4 (LXX) οτι τις ος κοινωνει προς παντας τους ζωντας εστιν ελπις οτι ο κυων ο ζων αυτος αγαθος υπερ τον λεοντα τον νεκρον
4 (KAT) Lebo kto môže mať nádej? (Iba) ten, kto je pripojený ku všetkým, čo žijú. Veď živý pes je na tom lepšie ako lev, čo už dokonal.

5 (LXX) οτι οι ζωντες γνωσονται οτι αποθανουνται και οι νεκροι ουκ εισιν γινωσκοντες ουδεν και ουκ εστιν αυτοις ετι μισθος οτι επελησθη η μνημη αυτων
5 (KAT) Lebo živí aspoň vedia, že zomrú, kým mŕtvi už o ničom nevedia.

6 (LXX) και γε αγαπη αυτων και γε μισος αυτων και γε ζηλος αυτων ηδη απωλετο και μερις ουκ εστιν αυτοις ετι εις αιωνα εν παντι τω πεποιημενω υπο τον ηλιον
6 (KAT) Ani odmeny sa im už nedostane, lebo ich pamiatka upadla do zabudnutia. Aj ich láska a ich nenávisť, aj ich žiarlivosť patrí minulosti a už nikdy nemajú podiel na ničom, čo sa deje pod slnkom.

7 (LXX) δευρο φαγε εν ευφροσυνη αρτον σου και πιε εν καρδια αγαθη οινον σου οτι ηδη ευδοκησεν ο θεος τα ποιηματα σου
7 (KAT) Nuž, hore sa! S radosťou požívaj chlieb a popíjaj víno pri dobrej nálade, lebo Boh mal už dávno radosť z tvojich diel.

8 (LXX) εν παντι καιρω εστωσαν ιματια σου λευκα και ελαιον επι κεφαλην σου μη υστερησατω
8 (KAT) Nech sú tvoje rúcha biele v každom čase a olej nech ti nechybuje na hlave!

9 (LXX) ιδε ζωην μετα γυναικος ης ηγαπησας πασας ημερας ζωης ματαιοτητος σου τας δοθεισας σοι υπο τον ηλιον πασας ημερας ματαιοτητος σου οτι αυτο μερις σου εν τη ζωη σου και εν τω μοχθω σου ω συ μοχθεις υπο τον ηλιον
9 (KAT) Užívaj život so ženou, ktorú miluješ, po všetky dni svojho nestáleho života, ktorý ti dal (Boh) pod slnkom, po všetky dni svojej márnosti. Lebo to je tvoj podiel zo života a zo všetkých tvojich námah, ktorými sa ustávaš pod slnkom.

10 (LXX) παντα οσα αν ευρη η χειρ σου του ποιησαι ως η δυναμις σου ποιησον οτι ουκ εστιν ποιημα και λογισμος και γνωσις και σοφια εν αδη οπου συ πορευη εκει
10 (KAT) Všetko, čo vykonať je schopná tvoja ruka, konaj svojou silou! Lebo ti nebude možné konať a počítať, poznávať a múdro si počínať v podsvetí, kam sa máš odobrať.

11 (LXX) επεστρεψα και ειδον υπο τον ηλιον οτι ου τοις κουφοις ο δρομος και ου τοις δυνατοις ο πολεμος και γε ου τοις σοφοις αρτος και γε ου τοις συνετοις πλουτος και γε ου τοις γινωσκουσιν χαρις οτι καιρος και απαντημα συναντησεται τοις πασιν αυτοις
11 (KAT) Opäť som videl pod slnkom: že nie rýchli (vyhrávajú) beh, ani udatní boj, ani múdri (nezískavajú) vždy chlieb, ani rozvážni bohatstvo, ani rozumní priazeň.

12 (LXX) οτι και γε ουκ εγνω ο ανθρωπος τον καιρον αυτου ως οι ιχθυες οι θηρευομενοι εν αμφιβληστρω κακω και ως ορνεα τα θηρευομενα εν παγιδι ως αυτα παγιδευονται οι υιοι του ανθρωπου εις καιρον πονηρον οταν επιπεση επ' αυτους αφνω
12 (KAT) Lebo všetkých môže zastihnúť (neprajný) čas a nehoda. Okrem toho človek nepozná svoj čas; ale ako ryby chytajú do zhubnej siete a ako vtáky uviaznu v osídle, tak môže aj Adamových synov zasiahnuť osídlo v nešťastnom čase, keď na nich takmer nečakane dopadne.

13 (LXX) και γε τουτο ειδον σοφιαν υπο τον ηλιον και μεγαλη εστιν προς με
13 (KAT) Ale pozoroval som aj (iný) prípad múdrosti pod slnkom a zdá sa mi veľmi významný:

14 (LXX) πολις μικρα και ανδρες εν αυτη ολιγοι και ελθη επ' αυτην βασιλευς μεγας και κυκλωση αυτην και οικοδομηση επ' αυτην χαρακας μεγαλους
14 (KAT) (Bolo) malé mesto, v ktorom bývalo iba málo mužov. Tu pritiahol proti nemu mocný kráľ, obkľúčil ho a postavil proti nemu mocné dobývacie diela.

15 (LXX) και ευρη εν αυτη ανδρα πενητα σοφον και διασωσει αυτος την πολιν εν τη σοφια αυτου και ανθρωπος ουκ εμνησθη συν του ανδρος του πενητος εκεινου
15 (KAT) No našiel sa v ňom chudobný, ale múdry muž, ktorý svojou múdrosťou mesto vyslobodil; nikto však už nepamätá na chudobného muža.

16 (LXX) και ειπα εγω αγαθη σοφια υπερ δυναμιν και σοφια του πενητος εξουδενωμενη και λογοι αυτου ουκ εισιν ακουομενοι
16 (KAT) Tu som si povedal: „Lepšia je múdrosť ako udatnosť,“ ale múdrosťou chudobného opovrhli a jeho slová ostali nevypočuté.

17 (LXX) λογοι σοφων εν αναπαυσει ακουονται υπερ κραυγην εξουσιαζοντων εν αφροσυναις
17 (KAT) Tiché náuky múdrych počuť (lepšie) ako krik vladára nad pochabými.

18 (LXX) αγαθη σοφια υπερ σκευη πολεμου και αμαρτανων εις απολεσει αγαθωσυνην πολλην
18 (KAT) Múdrosť je lepšia ako útočné zbrane, no jediný hriešnik vie pokaziť mnoho dobrého,