Príslovia

Biblia - Sväté písmo

(LXX - Grécky - LXX)

Prís 22, 1-31

1 (LXX) αιρετωτερον ονομα καλον η πλουτος πολυς υπερ δε αργυριον και χρυσιον χαρις αγαθη
1 (ROH) Dobré meno je viacej hodno ako veľké bohatstvo, a priazeň nad striebro a zlato.

2 (LXX) πλουσιος και πτωχος συνηντησαν αλληλοις αμφοτερους δε ο κυριος εποιησεν
2 (ROH) Bohatý a chudobný sa stretávajú; ten, ktorý ich všetkých učinil, je Hospodin.

3 (LXX) πανουργος ιδων πονηρον τιμωρουμενον κραταιως αυτος παιδευεται οι δε αφρονες παρελθοντες εζημιωθησαν
3 (ROH) Opatrný, keď vidí zlé, skryje sa; ale hlupáci prejdú a pykajú.

4 (LXX) γενεα σοφιας φοβος κυριου και πλουτος και δοξα και ζωη
4 (ROH) Odplatou pokory a bázne Hospodinovej je bohatstvo, sláva a život.

5 (LXX) τριβολοι και παγιδες εν οδοις σκολιαις ο δε φυλασσων την εαυτου ψυχην αφεξεται αυτων
5 (ROH) Tŕnie a smečky sú na ceste prevrátenca; ten, kto ostríha svoju dušu, vzdiali sa od nich.

7 (LXX) πλουσιοι πτωχων αρξουσιν και οικεται ιδιοις δεσποταις δανιουσιν
6 (ROH) Vyučuj mládenca podľa spôsobu jeho cesty; potom aj keď sa zostarie, neuchýli sa od nej.

8 (LXX) ο σπειρων φαυλα θερισει κακα πληγην δε εργων αυτου συντελεσει
7 (ROH) Bohatý panuje nad chudobnými, a ten, kto si vypožičiava, je sluhom tomu, kto mu požičiava.

8 (LXX) ανδρα ιλαρον και δοτην ευλογει ο θεος ματαιοτητα δε εργων αυτου συντελεσει
8 (ROH) Ten, kto rozsieva neprávosť, bude žať zkazu, a prút jeho prchlivosti bude mať koniec.

9 (LXX) ο ελεων πτωχον αυτος διατραφησεται των γαρ εαυτου αρτων εδωκεν τω πτωχω
9 (ROH) Človek dobrotivého oka bude požehnaný, lebo dáva zo svojho chleba chudobnému.

9 (LXX) νικην και τιμην περιποιειται ο δωρα δους την μεντοι ψυχην αφαιρειται των κεκτημενων
10 (ROH) Zažeň posmievača, a vyjde s ním aj zvada, a prestane spor i hanba.

10 (LXX) εκβαλε εκ συνεδριου λοιμον και συνεξελευσεται αυτω νεικος οταν γαρ καθιση εν συνεδριω παντας ατιμαζει
11 (ROH) Kto miluje čistotu srdca a dbá na ľúbeznosť svojich rtov, toho priateľom je kráľ.

11 (LXX) αγαπα κυριος οσιας καρδιας δεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι χειλεσιν ποιμαινει βασιλευς
12 (ROH) Oči Hospodinove strážia známosť; ale prevracia reči toho, kto robí neverne.

12 (LXX) οι δε οφθαλμοι κυριου διατηρουσιν αισθησιν φαυλιζει δε λογους παρανομος
13 (ROH) Leňoch hovorí: Lev je vonku, budem zabitý prostred niektorej z ulíc.

13 (LXX) προφασιζεται και λεγει οκνηρος λεων εν ταις οδοις εν δε ταις πλατειαις φονευται
14 (ROH) Ústa cudzích žien sú hlbokou jamou; na koho sa veľmi hnevá Hospodin, ten ta padne.

14 (LXX) βοθρος βαθυς στομα παρανομου ο δε μισηθεις υπο κυριου εμπεσειται εις αυτον
15 (ROH) Bláznovstvo je priviazané na srdci chlapca; prút kázne ho vzdiali od neho.

14 (LXX) εισιν οδοι κακαι ενωπιον ανδρος και ουκ αγαπα του αποστρεψαι απ' αυτων αποστρεφειν δε δει απο οδου σκολιας και κακης
16 (ROH) Ten, kto utiskuje chudobného, aby rozmnožil svoje, a ten, kto dáva bohatému, robí to iba na nedostatok.

15 (LXX) ανοια εξηπται καρδιας νεου ραβδος δε και παιδεια μακραν απ' αυτου
17 (ROH) Nakloň svoje ucho a počuj slová múdrych a nastav svoje srdce mojej známosti.

16 (LXX) ο συκοφαντων πενητα πολλα ποιει τα εαυτου διδωσιν δε πλουσιω επ' ελασσονι
18 (ROH) Lebo to bude krásne a príjemné, keď ich budeš ostríhať vo svojom vnútri, keď budú pevne stáť spolu na tvojich rtoch.

17 (LXX) λογοις σοφων παραβαλλε σον ους και ακουε εμον λογον την δε σην καρδιαν επιστησον ινα γνως οτι καλοι εισιν
19 (ROH) Aby bola tvoja nádej v Hospodinovi, oznamujem ti to dnes, tebe.

18 (LXX) και εαν εμβαλης αυτους εις την καρδιαν σου ευφρανουσιν σε αμα επι σοις χειλεσιν
20 (ROH) Či som ti nenapísal znamenitých vecí čo do rád a známosti?

19 (LXX) ινα σου γενηται επι κυριον η ελπις και γνωριση σοι την οδον αυτου
21 (ROH) Aby som ti oznámil istotu pravdivých rečí, aby si odpoveďou doniesol zpät slová pravdy tým, ktorí by ťa poslali.

20 (LXX) και συ δε απογραψαι αυτα σεαυτω τρισσως εις βουλην και γνωσιν επι το πλατος της καρδιας σου
22 (ROH) Nezdieraj chudobného preto, že je chudobný, ani nedrť biedneho v bráne.

21 (LXX) διδασκω ουν σε αληθη λογον και γνωσιν αγαθην υπακουειν του αποκρινεσθαι λογους αληθειας τοις προβαλλομενοις σοι
23 (ROH) Lebo Hospodin bude riešiť ich pravotu a vydrie dušu tým, ktorí im vydierajú.

22 (LXX) μη αποβιαζου πενητα πτωχος γαρ εστιν και μη ατιμασης ασθενη εν πυλαις
24 (ROH) Nepriateľ sa s hnevivým človekom ani neobcuj s prchlivým mužom,

23 (LXX) ο γαρ κυριος κρινει αυτου την κρισιν και ρυση σην ασυλον ψυχην
25 (ROH) aby si sa nenaučil jeho cestám a nevzal tak osídla svojej duši.

24 (LXX) μη ισθι εταιρος ανδρι θυμωδει φιλω δε οργιλω μη συναυλιζου
26 (ROH) Nebuď medzi tými, ktorí sa zaručujú, medzi tými, ktorí ručia za dlhy.

25 (LXX) μηποτε μαθης των οδων αυτου και λαβης βροχους τη ση ψυχη
27 (ROH) Ak nemáš čím zaplatiť, prečo má niekto vziať tvoju ložu zpod teba?

26 (LXX) μη διδου σεαυτον εις εγγυην αισχυνομενος προσωπον
28 (ROH) Neprenášaj dávnej medze, ktorú spravili tvoji otcovia.

27 (LXX) εαν γαρ μη εχης ποθεν αποτεισης λημψονται το στρωμα το υπο τας πλευρας σου
29 (ROH) Vidíš muža, zbehlého v jeho práci? Postaví sa pred kráľmi; nepostaví sa pred nepatrnými.

28 (LXX) μη μεταιρε ορια αιωνια α εθεντο οι πατερες σου
30 ----

29 (LXX) ορατικον ανδρα και οξυν εν τοις εργοις αυτου βασιλευσι δει παρεσταναι και μη παρεσταναι ανδρασι νωθροις
31 ----

Verš 1

αιρετωτερον ονομα καλον η πλουτος πολυς υπερ δε αργυριον και χρυσιον χαρις αγαθη

Kaz 7:1 - αγαθον ονομα υπερ ελαιον αγαθον και ημερα του θανατου υπερ ημεραν γενεσεως αυτου

Verš 2

πλουσιος και πτωχος συνηντησαν αλληλοις αμφοτερους δε ο κυριος εποιησεν

Prís 29:13 - δανιστου και χρεοφειλετου αλληλοις συνελθοντων επισκοπην ποιειται αμφοτερων ο κυριος

Verš 3

πανουργος ιδων πονηρον τιμωρουμενον κραταιως αυτος παιδευεται οι δε αφρονες παρελθοντες εζημιωθησαν

Prís 27:12 - πανουργος κακων επερχομενων απεκρυβη αφρονες δε επελθοντες ζημιαν τεισουσιν

Verš 8

ο σπειρων φαυλα θερισει κακα πληγην δε εργων αυτου συντελεσει

Jób 4:8 - καθ' ον τροπον ειδον τους αροτριωντας τα ατοπα οι δε σπειροντες αυτα οδυνας θεριουσιν εαυτοις

Oz 10:13 - ινα τι παρεσιωπησατε ασεβειαν και τας αδικιας αυτης ετρυγησατε εφαγετε καρπον ψευδη οτι ηλπισας εν τοις αρμασιν σου εν πληθει δυναμεως σου

Verš 9

ο ελεων πτωχον αυτος διατραφησεται των γαρ εαυτου αρτων εδωκεν τω πτωχω

2Kor 9:6 -

Verš 11

αγαπα κυριος οσιας καρδιας δεκτοι δε αυτω παντες αμωμοι χειλεσιν ποιμαινει βασιλευς

Ž 101:6 - απο φωνης του στεναγμου μου εκολληθη το οστουν μου τη σαρκι μου

Verš 13

προφασιζεται και λεγει οκνηρος λεων εν ταις οδοις εν δε ταις πλατειαις φονευται

Prís 26:13 - λεγει οκνηρος αποστελλομενος εις οδον λεων εν ταις οδοις

Verš 14

βοθρος βαθυς στομα παρανομου ο δε μισηθεις υπο κυριου εμπεσειται εις αυτον

Prís 2:16 - του μακραν σε ποιησαι απο οδου ευθειας και αλλοτριον της δικαιας γνωμης

Prís 5:3 - μη προσεχε φαυλη γυναικι μελι γαρ αποσταζει απο χειλεων γυναικος πορνης η προς καιρον λιπαινει σον φαρυγγα

Prís 7:5 - ινα σε τηρηση απο γυναικος αλλοτριας και πονηρας εαν σε λογοις τοις προς χαριν εμβαληται

Prís 23:27 - πιθος γαρ τετρημενος εστιν αλλοτριος οικος και φρεαρ στενον αλλοτριον

Verš 15

ανοια εξηπται καρδιας νεου ραβδος δε και παιδεια μακραν απ' αυτου

Prís 13:24 - ος φειδεται της βακτηριας μισει τον υιον αυτου ο δε αγαπων επιμελως παιδευει

Prís 19:18 - παιδευε υιον σου ουτως γαρ εσται ευελπις εις δε υβριν μη επαιρου τη ψυχη σου

Prís 23:14 - συ μεν γαρ παταξεις αυτον ραβδω την δε ψυχην αυτου εκ θανατου ρυση

Prís 29:15 - πληγαι και ελεγχοι διδοασιν σοφιαν παις δε πλανωμενος αισχυνει γονεις αυτου

Prís 29:17 - παιδευε υιον σου και αναπαυσει σε και δωσει κοσμον τη ψυχη σου

Verš 16

ο συκοφαντων πενητα πολλα ποιει τα εαυτου διδωσιν δε πλουσιω επ' ελασσονι

Prís 14:31 - ο συκοφαντων πενητα παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε τιμων αυτον ελεα πτωχον

Prís 17:5 - ο καταγελων πτωχου παροξυνει τον ποιησαντα αυτον ο δε επιχαιρων απολλυμενω ουκ αθωωθησεται ο δε επισπλαγχνιζομενος ελεηθησεται

Verš 22

μη αποβιαζου πενητα πτωχος γαρ εστιν και μη ατιμασης ασθενη εν πυλαις

Za 7:10 - και χηραν και ορφανον και προσηλυτον και πενητα μη καταδυναστευετε και κακιαν εκαστος του αδελφου αυτου μη μνησικακειτω εν ταις καρδιαις υμων

Ex 23:6 - ου διαστρεψεις κριμα πενητος εν κρισει αυτου

Jób 31:13 - ει δε και εφαυλισα κριμα θεραποντος μου η θεραπαινης κρινομενων αυτων προς με

Ž 82:3 - οτι ιδου οι εχθροι σου ηχησαν και οι μισουντες σε ηραν κεφαλην

Verš 23

ο γαρ κυριος κρινει αυτου την κρισιν και ρυση σην ασυλον ψυχην

Ex 22:22 - εαν δε κακια κακωσητε αυτους και κεκραξαντες καταβοησωσι προς με ακοη εισακουσομαι της φωνης αυτων

Ž 10:18 -

Verš 26

μη διδου σεαυτον εις εγγυην αισχυνομενος προσωπον

Prís 6:1 - υιε εαν εγγυηση σον φιλον παραδωσεις σην χειρα εχθρω

Prís 11:15 - πονηρος κακοποιει οταν συμμειξη δικαιω μισει δε ηχον ασφαλειας

Verš 27

εαν γαρ μη εχης ποθεν αποτεισης λημψονται το στρωμα το υπο τας πλευρας σου

Prís 20:16 -

Verš 28

μη μεταιρε ορια αιωνια α εθεντο οι πατερες σου

Dt 19:14 - ου μετακινησεις ορια του πλησιον σου α εστησαν οι πατερες σου εν τη κληρονομια σου η κατεκληρονομηθης εν τη γη η κυριος ο θεος σου διδωσιν σοι εν κληρω

Dt 27:17 - επικαταρατος ο μετατιθεις ορια του πλησιον και ερουσιν πας ο λαος γενοιτο

Prís 23:10 - μη μεταθης ορια αιωνια εις δε κτημα ορφανων μη εισελθης

Pris 22,2 - Na svete je majetková nerovnakosť danou skutočnosťou (porov. Mt 26,11). Pred Bohom sú však všetci ľudia rovnakí a ten istý Boh žiada, aby jedni pomáhali druhým (porov. 14,31; 17,5; Jób 34,19).

Pris 22,8 - Druhý polverš nie je presne zachovaný. Jeho zmysel je však tento: Bezbožníka neminie trest; prút, čo chystal na blížneho, bude šibať jeho.

Pris 22,11 - Druhý polverš doplnený zo LXX. – Ďalší polverš, zachovaný v pôvodine, žiada doplnok, no ten sa nezachoval.

Pris 22,14 - Porov. 2,16–19; 5,3–6; 7,21–23.

Pris 22,16 - Bedár má zisk z toho, keď ho boháč utlačuje, lebo mu Boh tajne vynahrádza všetko. Na tom však, čo boháč nahonobí nespravodlivo, je kliatba Božia, skôr či neskôr stratí to, čo tak nadobudol.

Pris 22,17-21 - Úvod k ďalšej zbierke mudrcových výpovedí (porov. úvod, bod 3). V pôvodine je jeho text hodne pokazený. Napísal ho azda zberateľ, čo zostavoval túto zbierku. Príslovia sú viacveršové, nie tak ako predošlé, čo boli dvojveršové.